Herhangi Bir Olayı Açıklamak İçin Kullanılan Düşünce Sistemi: Teori Nedir?

Teori, Türk Dil Kurumu Sözlüğünde ‘Bir bilimin temeli olan ve sistemli bir şekilde düzenlenmiş birçok olayı açıklayan kurallar, kanunlar bütünü, teori, teori’ şeklinde açıklanmaktadır.

Bir teori, doğal dünyanın bir tarafının, maddeleri, hipotezleri ve gerçekleri içerebilen, uygun şekilde kanıtlanmış bir açıklamasıdır. Bunun en iyi örneği yerçekimi teorisidir. Yerçekimi teorisi, elmaların neden ağaçlardan düştüğünü ve astronotların uzayda süzüldüğünü açıklıyor. Örneğin, evrim teorisi, fosil kayıtlarının da ortaya koyduğu gibi, şimdi ve geçmişte Dünya’da neden bu kadar çok benzer, bazıları çok farklı bitki ve hayvan olduğunu açıklamaktadır.

Teori veya teori sadece bilinen gerçekleri açıklamaz; aynı zamanda bilim adamlarının bir teori doğruysa neyi gözlemlemeleri gerektiği konusunda tahminlerde bulunmalarına olanak tanır. Bilimsel teoriler test edilebilir. Yeni kanıt bir teori ile uyumlu olmalıdır. Değilse, teori rafine edilir veya reddedilir. Bir teorinin merkezi unsurları ne kadar uzun süre dayanırsa, teori o kadar güçlü olur. Bilimdeki birçok ilerleme, evrimsel içgörüyü büyük ölçüde geliştirdi.

Modern bir teori, araştırmacılar tarafından bir dizi kural ve dizi ile geliştirilmiştir. Her adım birbirini takip eder. Bu adımlar aşağıdaki gibidir:

• Gözlem ve açıklama

• Olası teori/hipotez

• İçerikte okuma-bağlantı kişisel anlayış

• Araştırma

• Bir hipotezi kabul etmek, reddetmek veya değiştirmek

• Teoriyi anlamak ve daha geniş bir topluluk tarafından kabul edilmesini sağlamak

Bu dünyayı anlamamızı sağlayan dünya çapında kabul görmüş birçok teori var. Bunlar şu şekilde açıklanabilir:

• Kozmolojide ‘Büyük Patlama’

• Biyolojide ‘Modern Evrimsel Sentez’

• Dilbilimde ‘Yönetim ve Bağlam Teorisi’

• Kimyada ‘Atom Teorisi’

• Ekonomide ‘Makroekonomi’

• Jeolojide ‘Levha Tektoniği’

• Matematikte ‘Olasılık’

• Eğitimde ‘Çoklu Zekâ Kuramı’

• Görsel Sanatlarda ‘Estetik’

• İstatistikte ‘Aşırı Değer Teorisi’